POBUNA VOJSKE REPUBLIKE SRPSKE: Evo kako je izgledao vojni puč “Septembar 93”

U godini koju je obilježio jednodnevni vojni udar u Rusiji koji je predvodio šef Vagnera Jevgenij Prigožin navršava se trideset godina od vojnog puča u Banjaluci kada je više od tri stotine oficira i vojnika Vojske Republike Srpske u tenkovima i oklopnim vozilima zauzelo najveći grad Republike Srpske, objavio je Rikoset.live.

U ranu zoru u petak 10. septembra 1993. godine vojnici 16. motorizovane brigade bataljona korpusne vojne policije i jedinice Prvog krajiškog korpusa zauzele su sve vitalne objekte u Banjaluci i blokirali sve saobraćajne prilaze gradu. Nakon blokade Banjaluke osnovali su Krizni štab i suspendovali sve civilne organe vlasti.

Razlog pobune dijela VRS bilo je nezadovoljstvo položajem boraca, borba protiv kriminala i korupcije i vojna pitanja.

Prvi se pobunjenim vojnicima obratio general Momir Talić izdajući naređenje kapetanu Bilaku, koji je među pobunjenicima bio najstariji po činu, da vrati vojsku u kasarne i deblokira Banjaluku. Naređenje generala Talića bilo je ignorisano. Shvativši da će svako sledeće naređenje i molba doživjeti istu sudbinu, Talić je poručio da ga zanimaju samo pitanja vezana za front i digao ruke od pobune.

Mladić odigrao ključnu ulogu

Kapetani iz Banjaluke bili su hladni prema rukovodstvu s Pala što potvrđuje izjava jednog od glavnih ljudi pobune Ostoje Zeca koji je rekao „Od vlade RS i skupštine koja zasjeda na Jahorini ne očekujem da išta riješe, jer to ni do sada nisu uspjeli“.

Jedini izuzeci koje su poštovali u Banjaluci bili su Mladić i Karadžić. General Mladić je iskoristio svoj autoritet i došao u Banjaluku, pojavio se među narodom i na krovu teretnog vozila održao govor.

Mladićev dolazak se isplatio, nakon dugih pregovora sa Kriznim štabom dogovoren je kompromis kojim je vlast vraćena u ruke civilnim organima, a vlast s Pala se obavezala na amnestiju svih učesnika akcije „Septembar 93“, uzimanje u rad državne komisije svih dokaza Kriznog štaba i učešće članova štaba u radu komisije.

Dogovorom tadašnjeg rukovodstva Republike Srpske i nezadovoljnih oficira i vojnika Vojske Republike Srpske završena je osmodnevna vojna pobuna i izvršena je potpuna deblokada Banjaluke.

Pobunjenici su gubitnici sukoba

U godinama nakon završetka ratnih sukoba na prostorima bivše Jugoslavije o operaciji „Septembar 93“ govorio je jedan od ključnih aktera tih dešavanja Dragomir Babić, bivši komandir policije Republike Srpske.

-Poslije osam dana, prekinuli smo bojkot i ispali gubitnici, jer su organizatori cijele akcije, među kojima sam bio i ja, kasnije šikanirani, a mnogi aktivni oficiri su istjerani iz službe.